***** "ดูจิต" *****
เราคงเคยได้ยินมาว่า หลายหลวงพ่อชี้สอนให้เราดูจิต พยายามหยุดปรุงแต่งจิต
ให้จิตว่างจากความคิดทั้งหลาย
ตรงนี้นี่ เป็นการกล่าวที่กว้างและไม่ค่อยตรงตามความเป็นจริงนัก
เรารู้จักจิตใหม.. อะไรคือจิต
เราเอาความคิดมาเป็นจิต นี่เขาชี้กันมาอย่างนี้..
ความคิดนี่มันเป็นอาการของใจ ต้องกล่าวอย่างนี้
และใจนี้ มันเป็นอาการของจิต
ถ้าเรายังไม่เข้าใจความหมายแห่งคำสมมุติที่ถูกต้องตามความเป็นจริง ที่โบราณให้คำนิยามไว้
เราก็จะเพ้อไปเรื่อยและไม่เข้าใจ ว่าเขาชี้มานั้นมันมีร่องอยู่เช่นไร และจะเดินยังไงให้มันเดินไปตามทางที่มันเป็นจริง
เรื่องจิตนี่ มันเป็นส่วนละเอียดที่ใช่ว่าใครจะไปตามดูตามรู้ได้อย่างที่ชี้กันมาอย่างนั้น
ความคิดนั้น มันเป็นอาการแห่งจิตที่ปรุงออกมา มันเป็นเวทนาตัวหนึ่งที่อาศัยอารมณ์เป็นเหตุปัจจัย
อารมณ์นี้มันอาศัยผัสสะ มีผัสสะในและนอกอีก มันจึงเกิดความคิดขึ้นมาได้
คิดนี้จึงไม่ใช่จิต มันเป็นอาการหนึ่งของจิต ที่ปรุงแต่งสัญญาจำใส่สมมุติความหมายออกมา
บางอย่างก็มีจุดหมาย บางอย่างก็ไม่มีจุดหมาย มันคิดเพ้อของมันไปได้เรื่อย
การหยุดคิด ก็เป็นอาการของจิต ไม่ใช่ว่าหยุดคิดแล้วมันจะพ้นไปจากทุกข์ที่คิด
พระอรหันต์ท่านก็ไม่ได้หยุดคิด...