LIVE 20 เมษายน 2566 ธรรมแห่งเวทนา เวทนาที่เราเป็นกับเวทนาวันนี้ แยกแยะให้เห็นว่าเวทนาไม่ใช่เรา
เรื่อง “เวทนา” โดยเน้นการทำความเข้าใจว่าเวทนาไม่ใช่ตัวเรา ซึ่งเป็นหัวข้อสำคัญในการปฏิบัติธรรม. เนื้อหาในวันนี้จะช่วยให้ผู้ฟังแยกแยะเวทนาทางกายและเวทนาทางใจได้อย่างชัดเจน รวมถึงทำความเข้าใจการปรุงแต่งของจิตที่ทำให้เกิดเวทนา และการมองเห็นจิตเพื่อเข้าถึงธรรมะที่แท้จริง
Timestamp:
[00:01] เวทนาทางกาย vs. เวทนาทางใจ: การทำความเข้าใจความกลัวเจ็บปวดทั้งทางกายและทางใจที่คนส่วนใหญ่มักมองข้าม.
[01:49] สมองกับเวทนา: การอธิบายว่าสมองมีบทบาทสำคัญในการรับรู้เวทนาที่ลึกซึ้งกว่าความเจ็บปวดทางกาย.
[02:41] เวทนาทางตาและหู: ตัวอย่างที่แสดงให้เห็นว่าเวทนาสามารถเกิดขึ้นได้แม้ยังไม่โดนกาย เช่น การเห็นญาติยืนรออยู่ หรือการได้ยินข่าวร้าย.
[04:50] ความห่วงหาอาลัย: การอธิบายว่าความรู้สึกภายในที่ห่วงหาอาลัยจากการพรากจากสิ่งที่รักเป็นเวทนาที่ทรมานกว่าความเจ็บปวดทางกาย.
[06:08] อารมณ์คือความทุกข์: ความทุกข์ที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์คือการปรุงแต่งของจิตที่ทำให้เกิดความเจ็บปวด.
[07:06] การปรุงแต่งของจิต: การอธิบายกระบวนการปรุงแต่งของจิตที่เกิดขึ้นผ่านช่องทางอายตนะต่างๆ เช่น หูได้ยินแล้วเกิดความรู้สึกเจ็บปวดที่กาย.
[10:24] สมองกับการรับรู้เวทนา: สมองทำหน้าที่รวมและวิเคราะห์ข้อมูลจาก ตา หู ลิ้น จมูก กาย และใจ.
[13:32] สัมปชัญญะและเวทนา: การเห็นว่าเวทนาเกิดจากการปรุงแต่งของจิต แม้ยังไม่เกิดผัสสะโดยตรงทางกาย.
[16:23] เวทนาเกิดก่อนรู้ตัว: การทดลองให้เห็นว่าเวทนาเกิดขึ้นก่อนที่เราจะรู้สึกถึงการผัสสะทางกาย.
[17:53] ความละเอียดของจิต: การมองเห็นว่าเวทนาเกิดขึ้นจากการผัสสะทางอื่นก่อน แม้ยังไม่โดนกาย.
[20:48] สังขารปรุงแต่งเวทนา: การที่จิตปรุงแต่งสังขารทำให้เกิดเวทนา แม้จะเพียงแค่ได้ยินเสียง.
[23:49] ภาชนะรองรับการเรียนรู้: การเปรียบเทียบความเข้าใจธรรมะกับการมีภาชนะรองรับ.
[27:37] การทำงานของกายะวิญญาณ: หูได้ยินทำให้เกิดการปรุงแต่งในกายะวิญญาณ และทำให้เกิดความรู้สึกเสียว.
[29:12] การมองเห็นจิต: การทำความเข้าใจการทำงานของจิตที่ก่อให้เกิดเวทนา.
[30:14] การดูจิต: การเห็นว่าเวทนาทางตาและหูเป็นเรื่องของจิตที่ปรุงแต่ง.
[31:44] เวทนาที่สร้างขึ้นมา: เวทนาที่เกิดจากการปรุงแต่งของจิตก่อนที่จะเกิดผัสสะจริง.
[32:45] จิตปรุงแต่งเวทนา: เวทนาที่เกิดจากการปรุงแต่งของจิต แม้ยังไม่โดนกาย.
[34:53] การดูายและการดูจิต: การดูอายช่วยให้เข้าใจเวทนาและจิตที่ปรุงแต่ง.
[36:13] อวิชชาและการทำงานของจิต: การทำความเข้าใจการทำงานของจิตและการทำลายอวิชชา.
[37:17] การดูายสร้างปัญญา: การฝึกดูอายทีละเล็กละน้อยจะนำไปสู่ความเข้าใจที่ยิ่งใหญ่ขึ้น.
[38:20] ปัญญาและการวินิจฉัย: การมีปัญญาและบารมีที่พอสมควรในการวินิจฉัยธรรมะ.
[39:14] การเข้าใจเวทนา: การทำความเข้าใจเวทนาทางตา หู กลิ่น ลิ้น จะช่วยลดความกลัวเวทนาทางกาย.
[39:48] พระอรหันต์กับเวทนา: การอธิบายว่าพระอรหันต์ก็ยังมีความรู้สึกเจ็บปวด แต่ไม่ยึดติด.
[40:47] ญาณกับการเข้าใจ: ความเข้าใจที่เกิดจากญาณแตกต่างจากความรู้ธรรมดา.
[41:56] รูปดับเวทนาดับ: การดับเวทนาต้องเริ่มจากการดับรูปนาม.
[43:06] การดับเวทนาที่รูปนาม: การดับเวทนาต้องอาศัยการปฏิบัติที่รูปนาม.
[43:58] การเตรียมพร้อมรับความตาย: การเรียนรู้ธรรมะเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการจากไป.
[45:04] เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ: การอธิบายว่าสิ่งเหล่านี้ไม่ใช่ตัวเรา.
[45:54] เหตุผลที่เปลี่ยนแปลง: การที่เหตุและผลเป็นสิ่งที่เปลี่ยนแปลงไม่หยุดนิ่ง (หลักควอนตัม).
[47:04] ความไม่แน่นอนของสรรพสิ่ง: การไม่ด่วนสรุปว่าสิ่งใดถูกหรือผิด.
[48:12] การฝึกปฏิบัติธรรมนำไปสู่อิสระ: การฝึกปฏิบัติธรรมทำให้จิตวิญญาณกว้างขวางและเป็นอิสระ.
[49:19] จิตปรุงแต่งเวทนาพร้อมรับ: การที่จิตปรุงแต่งเวทนาเตรียมพร้อมไว้แล้ว แม้ยังไม่เกิดผัสสะจริง.
[51:06] เวทนาที่เกิดก่อนเหตุการณ์: ตัวอย่างเวทนาที่เกิดขึ้นก่อนที่จะเห็นเหตุการณ์จริง.
[52:49] พระอรหันต์กับปิติและอาการร้องไห้: การอธิบายว่าอาการปิติและการร้องไห้เป็นธรรมชาติของจิต แม้แต่พระอริยะก็อาจมี.
[57:19] โรคซึมเศร้าเกิดจากเวทนา: โรคซึมเศร้าเกิดจากการสะสมอัตตาและความต้องการให้ผู้อื่นรับฟัง.
[01:03:00] การแก้ไขโรคซึมเศร้า: การเรียนรู้ที่จะอยู่กับผู้อื่นและสร้างความเป็นกลาง.
[01:03:58] ธรรมะที่ละเอียดลึกซึ้ง: การทำความเข้าใจธรรมะที่ลึกซึ้งกว่าเพียงแค่หัวข้อ.
[01:05:21] การไม่ยึดติดอารมณ์: การไม่ยึดติดกับอารมณ์ที่ปรุงแต่งขึ้นมา.
[01:08:28] การเจ็บป่วยและการรักษา: การยอมรับและรักษาอาการเจ็บป่วยทางกาย.
[01:11:49] เวทนาที่มองไม่เห็น: การเห็นอุบัติเหตุแล้วรู้สึกเสียวโดยที่ไม่ได้ประสบเหตุการณ์เอง.
[01:13:56] การแก้สัญญา: การทำความเข้าใจธรรมะช่วยแก้สัญญาได้แค่หยาบๆ.
[01:15:51] คนของขึ้นในงานไหว้ครู: อาการของขึ้นเกิดจากการกระตุ้นจิตสำนึกที่มีสัญญาเก่าๆ.
[01:19:01] เวทนาที่ปรุงแต่งตามเหตุปัจจัย: เวทนาเกิดจากการปรุงแต่งของจิตตามเหตุปัจจัย ไม่ใช่ตัวเราเป็นผู้กระทำ.
[01:21:00] การศึกษาธรรมะจากตำรา vs. การดูาย: การศึกษาธรรมะจากตำราอาจไม่เพียงพอ ต้องดูาย.
[01:23:22] การบรรลุธรรมและการแยกขันธ์ 5: การวินิจฉัยเรื่องการบรรลุธรรมและอาการแยกขันธ์ 5.
[01:32:44] พระพุทธรูปเป็นเพียงเปลือก: พระพุทธรูปเป็นแค่สมมติและเปลือกที่รักษาเนื้อเยื่อของพระพุทธศาสนา.
[01:34:45] บุญและนิพพาน: การสะสมบุญเพื่อเข้าสู่พระนิพพาน.
[01:35:18] การระลึกชาติและการฝึกสมาธิ: การระลึกชาติเกิดจากการฝึกสมาธิ แต่ต้องเข้าใจเรื่องกรรมและธรรมะ.
[01:38:13] มานะและการแสดงออก: อาการที่เกิดจากใจอยากแสดงออกว่าเป็นผู้รู้.
[01:39:25] การเทียบเคียงธรรมครูบาอาจารย์: การพิจารณาธรรมของครูบาอาจารย์ด้วยเหตุผล.
[01:40:19] สังฆทาน: การทำบุญร่วมกันเพื่อเป็นค่าหินค่าปูน.
Facebook : https://www.facebook.com/dhamakaboonyapalung
ติดตามธรรมะเพิ่มเติมที่เว็บไซต์ : https://boonyapalung.com/